Συμβολισμοί και συντομογραφίες. Πληροφορίες στη συνταγογραφία-φαρμακοποιίες στην ελληνική και ξένη βιβλιογραφία.
| Συντομογραφίες & σύμβολα | Προέλευση | Ερμηνεία |
| Π.Ο.Υ. | Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας | |
| WHO | Word Health Organization | Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας |
| (!) | -σκόπιμη υπέρβαση της μέγιστης δόσης | |
| % | verte | γύρισε σελίδα (η συνταγή συνεχίζεται ή ακολουθεί κι άλλη συνταγή) |
| # | διαχωριστικό σύμβολο μεταξύ συνταγών | |
| ~,approx | approximate(ly) | κατά προσέγγιση, περίπου |
| ≈ | ίσον κατά προσέγγιση | |
| A | ante | πριν |
| A | atto | 10-18 |
| aa | ana partes aequales | ανά ίσα μέρη |
| acc | according(to) | συμφώνως προς |
| a.c. | ante cibos | πριν το φαγητό |
| a. coen. | Ante coenam | πριν το βραδινό φαγητό |
| abs. | absolutus, absolute | απόλυτος (π.χ. Alcohol abs.= απόλυτη αλκοόλη) |
| Μ | εφάπαξ δόση | |
| Ad | ad | μέχρι, έως |
| Add | adde | να προστεθούν |
| Ad rep | ad.repetitionem | να επαναληφθεί (η εκτέλεση της συνταγής) |
| Ad. Satur. | Ad saturandum | μέχρι κορεσμού |
| Ad scat. | Ad scatulam | σε κουτί |
| Ad us. ext. | Ad usum externum | για εξωτερική χρήση |
| Ad us. int. | ad usum internum | για εσωτερική χρήση |
| Ad us. med. | Ad usum medicinalem | για ιατρική χρήση |
| Ad vitr. | Ad vitrum | σε γυάλινη φιάλη |
| Ad vitr.flav, | ad vitrum flavum | σε σκουρόχρωμη φιάλη |
| Ad vitr. gutt. | ad vitrum guttatum | σε φιάλη με σταγονόμετρο |
| Ad vitr. pip. | Ad vitrum pipet-tatum | σε σταγονομετρική φιάλη |
| Aeq. | Aequalis | ίσα |
| Aer | aerosol | αερόλυμα |
| Alc, alcoh | alcohol (-ic) | αλκοόλη (-ικό) |
| Alk | alkali (-ne) | αλκάλιο,αλκαλικός |
| Amps | ampules | φύσιγγες |
| Ampul. | Ampulla | φύσιγγα |
| Amt (s) | amount (-s) | ποσότητα (-ες) |
| Aq. | Aqua | νερό |
| Aq. comm. | Aqua communis | πόσιμο νερό |
| Aq. Dem. | Aqua demineralisata | απιονισμένο νερό |
| Aq. Dest. | Aqua destillata | απεσταγμένο νερό |
| Aq. Frig. | Aqua frigida | βραστό νερό |
| Applicand | applicandus | να εφαρμοστεί |
| b/o | κατά βάρος προς όγκο | συγκέντρωση κατά βάρος προς όγκο(g/100ml) |
| boil | boiling | βρασμός |
| bp | boiling point | σημείο βρασμού |
| Bu | butyl C4H9- | βουτύλιο |
| Βz | benzoyl C6H5CO- | βενζοϋλιο |
| ΒzΗ | benzaldehyde | βενζαλδεΰδη |
| ΒzΟΗ | benzoic acid | βενζοϊκό οξύ |
| C | centi | 10-2 |
| C | centum | εκατό |
| °C | celsious degrees | βαθμοί Κελσίου (θερμο-μετρική Κλίμακα) |
| ca | circa | περί, περίπου |
| caerul. | Caeruleus | κυανός |
| calc. | calcinatus | πορώδες |
| caps | capsula | κάψουλα |
| caps, amyl. | Capsula amylaceae | κάψουλα από άμυλο |
| caps. Cerat. | Capsula cerata | κάψουλα από κερί |
| caps. Dur. | Capsula dura | κάψουλα σκληρή |
| caps. Gel. | Capsula gelatinosa | κάψουλα από ζελατίνη |
| cave | cave | προσοχή |
| cc, cm5 | cubic centimeter(s) | κυβικό (-ά) εκατοστό(-ά) |
| cerat | ceratum | κηραλοιφή |
| chart. Cerat. | Charta cerata | κηρωμένο χαρτί |
| cito! | Cito! | Επείγον |
| col. | Colatura | διήθημα |
| colet. | Coletur | άφησε να στραγγίζει |
| collun. | Collunarium | ρινικό πλύμα |
| collut. | Collutorium | στοματικό διάλυμα |
| collyr. | Collyrium | οφθαλμικό διάλυμα |
| compn | composition | σύνθεση |
| compr | compressus | συμπιεσμένος |
| conc. | Concentratus | πυκνός |
| cong. | Congius | ένα γαλόνι |
| consperg. | Consperge | σκόνη, ψεκαστήρας |
| const. | constituentia | φορείς φαρμάκων (έκδοχα) |
| CoQ | coenzyme Q | συνένζυμο Q |
| Cort. | Cortex | φλοιός |
| C.P. | chemically pure | χημικά καθαρό |
| Crist. | Cristallisatus | κρυσταλλικός |
| Cryst | crystalline, crystals | κρυσταλλικός, κρύσταλλα |
| Crystn | crystallization | αποκρυστάλλωση |
| Cys | cysteine | κυστεϊνη |
| D, da | da ή de (n)tur | δώσε |
| D | density | πυκνότητα |
| d. | dexter | δεξιός |
| d- | dextro (totatory) | δεξιόστροφος |
| d. | dosis | μια δόση |
| dec, dct | decoctum | αφέψημα |
| decompn | decomposition | αποσύνθεση |
| deg | degree | βαθμός |
| dent. | Dental | οδοντικός, οδοντιατρικός |
| deriv | derivative | παράγωγο |
| d. et n. | die et nocte | μέρα και νύκτα |
| dil. | Dilute | διαλύω, αραιώνω |
| distln | distillation | απόσταξη |
| div. | divide | διαιρώ,χωρίζω |
| div. in par. Aeq. | Dividatur in partes aequales | διαίρεσε σε ίσες δόσεις |
| eff. | Effervescens | αναβράζον |
| e.m.p. | ex modo prescripto | εκ του τρόπου |
| empl. | Emplastrum | έμπλαστρο |
| emuls. | Emulsion,emulsion | γαλάκτωμα |
| eq | equivalent | γραμμοϊσοδύναμο |
| Et2O | ethyl ether | αιθέρας |
| EtOH | ethyl alcohol | αιθυλική αλκοόλη |
| e.u. | external use | εξωτερική χρήση |
| ε/υ | λάδι σε νερό | (βλ.ο/w) |
| exp., excip. | Excipientia | φορείς φαρμάκων (έκδοχα) |
| exsicc. | Exsiccatus | αποξηραμένος |
| ext., extern | externum, externally | εξωτερικός |
| ext(d) | extract, extracted | εκχύλισμα, εκχυλισμένος |
| ext., extr. | Extractum | εκχύλισμα |
| filt. | Filtra | διήθησε |
| fl. | Fluidus | ρευστό (π.χ. extractum fl. = ρευστό εκχύλισμα) |
| g | gram(s) | γραμμάριο |
| gr.,gran. | Granum, granulum | κοκκίο |
| herb. | Herba | βότανο |
| i.g. | intragastric | ενδογαστρικά |
| inj. | injectio | ένεση |
| i.v. | intra venam, intravenous | ενδοφλέβια |
| lac | lactose | λακτόζη |
| mac | maceratio | εμβροχή |
| mass. Pil. | Massa pilularum | μάζα καταποτίων |
| mass.supp. | massa suppositorium | μάζα υποθέτων |
| M.D.S. | misce, da, signa | ανάμιξε και χορήγησε μαζί με τις οδηγίες χρήσης |
| Menstr. | Menstrum | διαλύτης |
| MIC | minimal inhibitory concentration | ελάχιστη ανασταλτική πυκνότητα |
| Mixt. | Mixture | μίγμα |
| n. | naris | ρουθούνι |
| nas. | Nasal | ρινικός |
| nat. | naturalis | φυσικός |
| Natr. | Natrium | νάτριο |
| Nebul. | Nebula | ψεκαστήρας |
| N.F. | national formulary | διεθνής διατύπωση |
| Ng | nanogram | ένα εκατομμυριοστό του γραμμαρίου (10-9 g) |
| Nig. | Niger | μαύρος, σκοτεινός |
| 0/0 | κατ' όγκο προς όγκο | συγκέντρωση κατ' όγκο (ml/100ml) |
| o.d. | oculus dexter | δεξιός οφθαλμός |
| oil,ol. | Oily, oleum | ελαιώδης, λάδι |
| oint. | Ointment | αλοιφή |
| o.l.,o.s. | oculus laevus, oculus sinister | αριστερός οφθαλμός |
| o.u. | oculi uterque | και οι δύο οφθαλμοί |
| o/w | oil in water | λάδι σε νερό |
| P. | pars, post, pulvis | μέρος, μετά, σκόνη |
| p. | pico, para-, per | 10-12, παρα-, αν |
| P. | peta, poise | 10-15, μονάδα μέτρηση του δυναμικού ιξώδους |
| P.a. | pro analysi | για ανάλυση (υψηλής καθαρότητας) |
| PABA | p-aminobenzoic acid | π-αμινοβενζοϊκό οξύ |
| p.ae. | partes aequales | ίσα μέρη |
| par. | Paratus | παρασκευασμένος |
| PAS | p-aminosalicylic acid | π-αμινοσαλικυλικό οξύ |
| Pas | pascal second | μονάδα μέτρησης του δυναμικού ιξώδους |
| p.c. | post cibos | μετά το φαγητό |
| pd, pulv., Ρ· | powder, pulvis | σκόνη, πούδρα |
| per | per centum | %, «τοις εκατό»( στα εκατό μέρη βάρους ή όγκου) |
| centum | ||
| pg | pictogram (s) | ένα δισεκατομμυριοστό του γραμμαρίου |
| phial | phiala | φιάλη |
| Plumb. | Plumbum | μόλυβδος |
| pil. | Pilula, pilulae | καταπότιο - α |
| plast. | Plaster | έμπλαστρο |
| P.M. | post meridian | μετά το μεσημέρι |
| p.o. | per os | από το στόμα |
| pond. | Ponderosus | βαρύ |
| Ppm | part per million | μέρη ανά εκατομμύριο |
| p.r.n. | pro re nata | όσο χρειάζεται |
| pro baln. | Pro balneo | για το λουτρό |
| pro capil. | Pro capilis | για τα μαλλιά |
| pro d. | Pro die | για την ημέρα |
| pro dos | pro dosi | ανά δόση |
| pro inf. | Pro infantibus | για τα παιδιά |
| pro med. | Pro medico | για το γιατρό |
| pro ord. | pro ordinatione | για το ιατρείο |
| pro rect. | Pro recto | για το ορθό |
| pro stat. | pro statione | για την κλινική |
| pro us. ext. | pro usu externo | για εξωτερική χρήση |
| pro us. int. | pro usu interno | για εσωτερική χρήση |
| pro us. vet. | pro usu veterinario | για κτηνιατρική χρήση |
| pur. Purif. | Purus, purificatus | καθαρός, καθαρισμένος |
| q., qq., q.h. | quodque, quaeque, qua hora | κάθε, ανά ώρα |
| q.i.d. | quarter in die | τέσσερις φορές την ημέρα |
| qq. hor. | Quaque hora | κάθε ώρα |
| Q.R. | quantum rectum | ακριβής ποσότητα |
| q.s. | quantum sufficiat, quantum satis | επαρκής ποσότητα, αρκετή ποσότητα, όση ποσότητα χρειάζεται |
| quot. op.sit. | quoties opus it | όσο συχνά χρειάζεται |
| q.v. | quantum voleris | όσο συχνά επιθυμείτε |
| R., Rp. | Recipe, Praeceptum | λάβε, κανονισμός |
| r- | racemic | ρακεμικός |
| rec. | recens | πρόσφατος, νωπός |
| recrist. | Recristallistus | ανακρυσταλλωμένος |
| rect. | Rectificatus | διυλισμένο, φιλτραρισμένο |
| rec. cream | rectal cream | κρέμα για χορήγηση από το ορθό |
| reit. | Reiteretur | να εκτελεστεί |
| ren. Sem. | Renovetur semel | μπορεί να ανανεωθεί (μόνο) μια φορά |
| rept | Repetatur | μπορεί να επαναληφθεί (η εκτέλεση της συνταγής) |
| rub. | Ruber | κόκκινο |
| S., Sig. | signa, signetur | σημείωσε, υπέδειξε |
| (S-) | sinister | αριστερός |
| s. | sine | άνευ |
| s- | symmetrical | συμμετρικός |
| s.a. | secuntum artem | κατά τους νόμους της τέχνης |
| sapon (if) | saponofication | σαπωνοποίηση |
| sat., satd | saturatus, saturated | κορεσμένος |
| s.c. | sub cutem, subcutaneous | υποδόρια |
| scat. | Scatula | κουτί |
| sec | second (s) | δευτερόλεπτο(-α) |
| semi- | semi- | ημι- |
| sepn | separation | διαχωρισμός |
| sesqui- | sesqui- | ενάμισυ |
| S.I. | International System of Units | Διεθνές Σύστημα Μονάδων |
| Sicc. | Siccus | ξηρός |
| Sig. nom. Prop. | Signetur nomine propio | σημείωσε με τ' όνομα του |
| Sin. Aqua | sine aqua | χωρίς νερό |
| Sin. Conf. | sine confectione | χωρίς συσκευασία |
| Sol., solut.soly | Solubilis, solutio, soluble, solubility | διαλυτό, διάλυμα, διαλυτός, διαλυτότητα |
| Solidif | solidification | στερεοποίηση |
| Soln, solv., | Solution, solve | διάλυμα, διαλύατε |
| s.o.s. | si opus sit | αν είναι ανάγκη |
| σ.π. | σημείο πήξεως | |
| sp. | Species, specific | είδος, ειδικός |
| spir.spirit. | Spiritus, spirituosus | οινόπνευμα, αλκοολούχος |
| spiss. | Spissus | ξηρός (extractum spiss. = ξηρό εκχύλισμα) |
| spp | species | είδη |
| spr. | Spray | εκνέφωμα |
| ss. | semis | το μισό |
| St | stokes | μονάδα μέτρησης του κινηματικού ιξώδους |
| σ.τ. | σημείο τήξεως | |
| ster.! | Sterilisa | αποστείρωσε |
| ster. | Sterile | στείρο |
| sub- | υπό- | |
| subl | sublimes, sublingual | μετουσιωμένος, υπο-γλώσσιος |
| suppl | supplement | συμπληρώνω |
| supp. | Suppositorium | υπόθετο |
| surg. | Surgical | χειρουργικός |
| susp. | Suspension | εναιώρημα |
| S. V. R. | spiritus vini recti-ficatus | αιθυλική αλκοόλη |
| Syr. | Syrup | σιρόπι |
| σ.ζ. | σημείο ζέσεως | |
| Τ | tera | 1012 |
| Tab., Tabl. | Tabletta | δισκίο |
| Tal. | Tales | τέτοιες |
| TCA | trichloroacetic acid | τριχλωροξικό οξύ |
| TD | toxic dose | τοξική δράση |
| Techn. | Technicus | τεχνικός |
| Temp | temperature | θερμοκρασία |
| Tert- | tertiary | τριτογενής |
| Tl | therapeutic index | θεραπευτικός δείκτης |
| Tinct. | Tincture | βάμμα |
| t.i.d. | ter in die | 3 φορές την ημέρα |
| to | to | έως, μέχρι |
| tof. | Toffee | καραμέλα |
| top. | Topical | τοπικός |
| trans- | trans | πέραν |
| tr., trit. | Trituratio | λειοτρίβηση |
| TRP | tryptophan | τρυπτοφάνη |
| TTS | transdermal therapeutic system | αυτοκόλλητο σύστημα για διαδερμική χορήγηση |
| U | unite(s) | μονάδα (-ες) |
| Ult. | Ultime | τελικά |
| Uncork(r) | uncorrected | αδιόρθωτος |
| Unct. | Unctus | λιπαρός, αλοιφώδης |
| Ung, ungt. | Unguentum | αλοιφή |
| U.S.P. | united states pharmacopeia | Αμερικάνικη Φαρμακοποιία |
| ust. | ustus | καμένος |
| Uv | ultraviolet | υπεριώδης |
| V. | vel | ή |
| V- | vicinal | γειτονικός |
| vag | vaginal | κολπικό |
| var | variety | είδος |
| vetre, | vetratur | γύρισε σελίδα |
| vesp. | Vesper | βράδυ |
| vir. | Viride | πράσινο |
| viz. | videlicet | δηλαδή |
| vol. | volatile | πτητικό |
| vol. | Voiume(s) | όγκος |
| vs | versus | κατά, εναντίον |
| vulg. | Vulgaris | κοινός |
| v/v | volume in volume | κατ' όγκον (βλ.ο/ο) |
| wks | weeks | εβδομάδες |
| w/o | water in oil | νερό σε λάδι |
| w/v | weight in volume | κατά βάρος προς όγκο (βλ. β/ο) |
| w/w | weight in weight | κατά βάρος (βλ.β/β) |
| wt | weight | βάρος |
| yr(s) | year(s) | έτος |
| υ/ε | νερό σε λάδι | βλ.w/ο |
| (Z)- | zusammen | μαζί .Χρησιμοποιείται όπως το cis-. Αντίθετο του (Ε). |
Πηγή: Τάκης Κανακάρης «Επί του Εργαστηρίου», 2001.
